Transistör Nedir? NPN ve PNP Transistör

 

Merhabalar, Temel elektrik ve elektronik ile ilgili bu yazımızda transistörler hakkında bilgilendirme yapacağım. Transistör Nedir? NPN ve PNP Transistör nelerdir? Transistör çeşitleri nelerdir? Transistörler nerelerde kullanılır? ? Bu tarz soruları cevaplandırmaya çalışalım. Temel Elektrik ve Elektronik Makale: 22

Transistör girişine uygulanan sinyali yükselterek gerilim ve akım kazancı sağlayan, gerektiğinde anahtarlama elemanı olarak kullanılan yarı iletken bir elektronik malzemedir. Transistörün bacaklarından birisine uygulanan elektrik sinyali ile diğer bacakları arasındaki elektrik akımını kontrol edebiliriz.

Transistör Nedir? NPN ve PNP Transistör

Transistörler, P ve N tipi malzeme kullanılarak üretilir. Transistörler NPN veya PNP şeklinde yerleştirilmiş üç yarı iletken maddenin bileşiminden meydana gelir. NPN transistör de 2 adet N tipi yarı iletken madde arasına 1 adet P tipi yarı iletken madde konur. PNP tipi transistörde ise, 2 adet P tipi yarı iletken madde arasına 1 adet N tipi yarı iletken madde konur.

Transistör Sembolleri

Bundan dolayı transistör 3 adet tabakaya sahiptir. Transistörün her bir tabakasına görevlerinden dolayı; Emiter (Emiter), Beyz (Base) ve Kollektör (Collector) denir. Bu katmanlar; genelde E, B ve C harfleri ile sembolize edilirler. Beyz kutbu tetiklendiğinde kollektör ve emiter arasındaki direnç değeri azalır ve akım geçirir duruma gelir. Kollektör ve emiter arasından geçen akımın miktarı beyz kutbuna tatbik edilen akımın miktarına bağlıdır.

Transistör ayak bağlantıları - Transistörler

Transistörlerin en çok kullanılan çeşitleri BJT transistör ve FET transistörlerdir. BJT transistör akım ile çalışır. FET transistörler gerilimin meydana getirdiği elektrik alanla çalışırlar. FET transistör günümüzde daha çok tümleşik sayısal devrelerde kullanılır. Transistörler üç bağlantıya sahiptirler. Bunlar bir BJT transitör de Base, Emitter ve Collector iken FET transistörler de ise Gate, Drain ve Source dur.

Transistör BJT FET

Transistör N ve P Kanal

N kanal ve P Kanal FET Transistörler

Transistör; anahtarlama, yükseltici vb. amaçlarda kullanılırlar. Transistör bir anahtar gibi davrandığında, giriş bağlantısına verilen küçük akımla (BJT) veya gerilimle (FET), büyük bir değere sahip elektrik akımının kontrol edebiliriz. Aynı şekilde transistör, yükseltici olarak zayıf bir sinyali güçlendirebilir. Küçük bir elektrik akımını Beyz ucundan(BJT) veya gerilimi Gate ucundan(FET) uygulandığında, Collector’den Emitter’e büyük bir akımın geçmesine olanak sağlar. Böylelikle de çıkışımızdan güçlü bir sinyal elde etmiş oluruz. Base akımı veya Gate gerilimi olamadığı zaman Collector ile Emitter arasındaki direnç o kadar yüksektir ki bu iki bağlantı arasında hemen hemen hiçbir akım geçemez.

NPN VE PNP TRANSİSTÖRLERİN FARKI:

Temelde aynı işi yapsalar da, NPN ve PNP transistörlerin devreye bağlanış şekilleri ve kutuplanmaları için farklı bağlantılar yapılır.
NPN transistörler, açık konuma getirilmeleri için pozitif baz akımına ihtiyaç duyarlar ve devrede yük ile negatif gerilim (GND) arasına bağlanırlar:

Transistör NPN

NPN tipi bir transistörün devreye bağlantısı

PNP tip transistörler ise iletime geçmek için negatif baz akımına ihtiyaç duyar ve yükün pozitif tarafına bağlanarak kullanılır:

Transistör PNP

PNP tipi bir transistörün devreye bağlantısı.

Aşağıda çeşitli boy ve özelliklere sahip transistör çeşitleri görülmektedir.

Transistör Çeşitleri

Transistör Nedir? NPN ve PNP Transistör

Transistörler konu anlatımını Youtube sayfamızdan izleyebilirsiniz.

Devre hakkında yorumlarınızı aşağıdaki yorum kısmına yazabilirsiniz. Youtube kanalımızda da Temel Elektrik- Elektronik, Arduino ve mBlock ile ilgili ders videoları bulabileceksiniz. Youtube kanalıma abone olmayı da unutmayınız.

https://www.youtube.com/@candemirahmet

Oval@3x 2

Bu ipuçlarını kaçırmayın!

Kayıt butonuna bastıktan sonra e-postanız gelen kutunuza giderek gelen e-postayı onaylamayı unutmayınız. Gelen kutusunda görülmeyen postalar için Önemsiz -Spam klasörünü kontrol edebilirsiniz. Eğer kayıt e-postası ulaşmadıysa iletişim menüsünden bu durumu bildirebilirsiniz.

Yazan: Ahmet Candemir
Teknik Öğretmen - Cisco Instructor - Microsoft MCP - ECDL MS Office Advanced Expert - Adobe Eğitmeni - MEB Fatih Projesi Koordinatörü - Robotik Kodlama Eğitmeni