Röle Nedir Arduino İle Röle Kullanımında Önemli İpuçları Nelerdir
Temel elektrik ve elektronik ile ilgili bu yazımızda Röle Nedir Arduino İle Röle Kullanımında Önemli İpuçları Nelerdir konusunu işleyeceğiz. Röle Nedir? Nasıl çalışır? Röle bağlantı uçları nelerdir? Çeşitleri nelerdir? Kullanıldığı yerler nerelerdir? Aktif yüksek röle ve aktif düşük röle nedir? Arduino da kullandığım röle çeşidi nedir? bu soruların cevabını bu yazımızda bulabileceksiniz. Temel Elektrik ve Elektronik Makale: 25
ROLE NEDİR?
Röle; uygulanan küçük akım ve gerilimle, daha yüksek akım ve gerilimde çalışan bir cihazı kontrol edebilen devre elemanıdır. Röleler bobin, palet ve kontaklar olmak üzere üç kısımdan oluşur. Röle bobinleri demir bir nüve üzerinde bulunmaktadır. Röleler, doğru akım (DC) veya alternatif akımda (AC) çalışacak şekilde imal edilirler. Röle, doğru akımda çalışacak ise demir nüve tek parçadan yapılır.
Röle içerisinde bulunan bobine düşük voltaj (gerilim) uygulandığında, bobin üzerinde oluşan manyetik alan sebebiyle bobine bağlı metal kontak kapanır. Bu sayede kontaklara bağlı bir cihaz var ise cihazı anahtarlama yöntemi ile çalıştırmış olur. Bobindeki elektrik enerjisi kesildiği anda kontak yay sayesinde tekrar açılır ve kontaklara bağlı cihaz enerjisi kesilmiş olur.
Üstteki animasyonda S1 ve S2 bobin uçlarını, C kontakların ortak ucunu, NO, normalde açık kontağı (enerjilendiğinde kapanan), NC ise normalde kapalı kontağı (enerjilendiğinde açılan) ifade eder. Röle bobini enerjisiz iken, yani röle kontağını çekmemiş ise C ve NC kısa devredir, röle kontağını çektiğinde ise C ve NO kısa devre olur. Bu sayede her iki duruma göre çalışması istenilen devre elemanları kontrol edilebilir.
RÖLE ÇEŞİTLERİ
Farklı kullanım alanlarına bağlı olarak farklı röleler bulunmaktadır. Yaygın olarak kullanılan röleler şu şekildedir:
Kontaktör: Normal rölelerin kaldırabileceğinden çok daha yüksek yükleri anahtarlamada kullanılırlar.
Reed Röle: İçerisinde iki tane kontak bulunan ve içi asal gaz ile doldurulmuş röle tipidir.
Termik Röle: Kontak durumları ortamdaki ısıya göre değişen rölelerdir.
Solid State Röle: Katı hal rölelerde mekanik parçası olmayan ve aşırı yüksek akım değerlerine kadar dayanabilmeleridir.
Kaçak Akım Rölesi: Elektrik devresinin çalışması esnasında ortaya çıkan kaçak akımları algılayan ve devreyi kesen röle çeşididir.
Aşırı Akım Rölesi: Aşırı akımların elektrik motorlarına vereceği zararı önlemek amacıyla kullanılan rölelerdir.
Zaman Rölesi: Kontakları, ayarlanan zaman sonrasında kapanan ya da açılan rölelerdir.
Rölelerin kullanım alanları çeşitlerine göre değişmektedir. Yüksek akımlı devrelerin kontrolünde çok kullanılmaktadır. Alarm sistemlerinde, elektrikli ev aletlerinde, panolarda sıkça kullanılmaktadırlar.
Arduino röle uygulaması ile yüksek volt gerektiren cihazların kontrolünü sağlayabiliriz. Arduino 5 volt ile çalışmaktadır. Arduino da kullanacağımız 5 Volt röle ile, 220 volt ile çalışan bir cihazı kontrol edebiliriz. Bu sayede Arduino ile ev elektriğinde çalışan lamba devresi, ldr devresi, pır sensör devresi, toprak nem sensörü devresi vs. gibi devreler oluşturabiliriz.
Röle modülünde giriş için üç pin mevcuttur: VCC, GND, IN pinleri. VCC, + 5 Volt, GND, eksi (GND) pinlerine bağlanır. Röle üzerindeki IN (s) pini ise röleyi kontrol ettiğimiz veri pindir. Arduino da dijital pinlerden birine bağlarız. Modülün çıkışında ise rölenin C, NO, NC pinleri vardır. C, Ortak uç, NO, (Normally Open) Normalde açık kontak, NC ise (Normally Closed) Normalde kapalı kontak uçlarıdır.
Röle Bağlantı Uçları:
Yukarıdaki şekilde 5 Volt DC Röle görülmektedir. Kontak uçları maksimum 250 Volt AC gerilim ve 10 A. akıma kadar kullanılabilir. Yine de bu akım değerleri çok kısa süreli çalıştırılacak değerler olup yüksek akım çeken cihazlar için daha güçlü röleler kullanılmalıdır.
Röle modülleri tek röleli, iki röleli, dört röleli, sekiz röleli ve daha fazla röleli olarak imal edilirler. Arduino da kullanmak için 5V ve 12V beslemeli röle kullanılabilir. Eğer sadece USB gerilimi ile çalıştırılacak ise 5 Volt röle kullanılabilir. Arduino ile 12 Volt röle kullanılacak ise röleleri harici bir güç kaynağı ile beslemek gerekir.
ÖNEMLİ NOT: Sinyal pini, röleyi kontrol etmek için kullanılır. Bu pin, aktif düşük veya aktif yüksek olmak üzere iki durumda çalışır. Yani, aktif düşük durumda, röle sinyal pinine düşük bir sinyal uyguladığınızda röle tetiklenir, aktif yüksek durumda ise, röle sinyal pinine yüksek bir sinyal uyguladığınızda röle tetiklenir. Eğer röleniz aktif düşük bir röle ise, sinyal pinine 3,3 Volt altında bir voltaj vermeniz gerekecektir. Bunu devrenizde ya gerilim bölücü dirençler yardımıyla yapabilirsiniz ya da Arduino kodlamasında 0 Volt (LOW) sinyali göndererek yapabilirsiniz. Eğer röleniz aktif yüksek bir röle ise, sinyal pinine 3,3 Volt üzerinde bir voltaj vermeniz gerekecektir. Bunu Arduino kodlamasında 5 Volt (HIGH) sinyali göndererek yapabilirsiniz. Rölenizin aktif yüksek veya aktif düşük olduğunu öğrenmek için rölenin VCC ucu, Arduino 5 Volt, GND ucu, Arduino GND pinine bağlanır. Rölenin IN sinyal ucu, Arduino 5 Volt pinine değdirilir. Eğer röle çalışıyorsa röleniz aktif yüksek röledir. Eğer röleniz bu şekilde çalışmıyorsa Rölenin IN sinyal ucu, Arduino GND pinine değdirilir. Röleniz bu sefer çalışıyorsa röleniz aktif düşük röledir.
Röle Nedir Arduino İle Röle Kullanımında Önemli İpuçları Nelerdir
Devre hakkında yorumlarınızı aşağıdaki yorum kısmına yazabilirsiniz. Youtube kanalımızda da mBlock ve Arduino ile ilgili ders videoları bulabileceksiniz. Youtube kanalıma abone olmayı da unutmayınız.
https://www.youtube.com/@candemirahmet
Yorum Yap